Pracując z dzieckiem upośledzonym w stopniu znacznym opracowałam 12 zabaw dostosowanych do jego rozwoju umyslowego. Są to zabawy indywidualne i zespołowe, a wśód nich zabawy dydaktyczne, konstrukcyjne i tematyczne. Bogacą one doświadczenia dziedcka, uwalniają od lęków i napięć, uczą współdziałania w zespole, rozwijają wyobraźnie oraz odstarczają mu wielu radosnych przeżyć. Zabawy te można z powodzeniem wykorzystać też do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym z normą intelektualną. Propozycje zabaw kształcących do pracy z dziećmi z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym. Opracowała: Halina Wyrzykowska Zabawy indywidualne
- Zabawa dydaktyczna "Co się zmieniło" - zabawa ćwiczy pamięć wzrokową i spostrzegawczość.
Na stoliku przed dzieckiem kładziemy 3 - 4 zabawki i prosimy, aby dziecko je zapamiętało (dziecko przez chwilę może manipulować zabawkami). Następnie polecamy, aby dziecko na chwilę się odwróciło lub zamknęło oczy i odkładamy na półkę jedną zabawkę. Zadaniem ucznia jest odszukanie brakującej zabawki. Modyfikacja zabawy: Zamiast zmniejszać ilość zabawek, dokładamy jedną i porosimy o wskazanie zabawki, która przybyła.
- Zabawa dydaktyczna "Segregowanie klocków" - zabawa wyrabia umiejętność segregowania według podanej cechy oraz próby tworzenia zbiorów.
Nauczyciel zasiada naprzeciwko dziecka. Wysypuje klocki w trzech kolorach i dwóch wielkościach (duże i małe). Dziecko ma możliwość manipulowania klockami. Następnie rozkłada dwa pudełka: duże i małe. Zadaniem dziecka jest pogrupowanie klocków według wielkości: małe do małego pudełka, duże do dużego pudełka. Modyfikacja zabawy: Dziecko grupuje klocki według koloru do pudełek w takim samym kolorze, co klocki.
- Zabawa dydaktyczno - muzyczna - "Instrumenty perkusyjne"- usprawnia słuch, uczy panowania nad przedmiotami, dostarcza nowych wrażeń.
Dziecko dostaje zestaw instrumentów perkusyjnych: bębenek, tamburyn, grzechotki, trójkąty. Ma możliwość manipulowania instrumentami (uderzania, potrząsania) celem poznania ich dźwięków. Następnie nauczyciel gra na wybranym instrumencie podając jego nazwę i prosi dziecko o zagranie na takim samym. W dalszej części zabawy odwrócone dziecko próbuje odgadnąć po "głosie" i wskazać taki sam jak grający instrument w zestawie.
- Zabawa konstrukcyjna - swobodna - "Budowle" - rozwija sprawność ramion, dłoni i palców, uczy działania i rozwija funkcje poznawcze.
Dziecko dostaje klocki drewniane, z których ma za zadanie ułożyć dowolną budowlę (wieżę, dom, plot).
- Zabawa konstrukcyjna - "Mój dom" - zabawa uczy chwytu małych płaskich elementów oraz celowego działania, wyzwala radość.
Dziecko dostaje klocki - figury geometryczne. Z tych klocków ma ułożyć swój dom.
- Zabawa tematyczna - "Naprawiamy zabawki" - zabawa uczy wykorzystania narzędzi, usprawnia manualnie, dostarcza nowych doświadczeń i przeżyć.
Dziecko dostaje zestaw narzędzi do majsterkowania przy ich pomocy ma za zadanie naprawić zabawki (skręcać, przybijać, ciąć piłą itp.). Zabawy o charakterze zespołowym.
- Zabawa dydaktyczno - muzyczno - ruchowa "Muzykowanie na grzebieniu" - uczy higieny, zapoznaje z innymi funkcjami grzebienia oraz uczy muzykowania na przedmiotach nietypowych.
Dzieci przynoszą grzebienie. Siedząc w kręgu, wypowiadają się swobodnie na temat użyteczności tego przedmiotu oraz wykonują na sobie czynność czesania. Jeżeli żadne z dzieci nie wpadnie na ten pomysł, nauczyciel pokazuje inną funkcję grzebienia, jaką jest możliwość grania. Dzieci dostają kartki i próbują grać na grzebieniu zbiorowo i indywidualnie. Można podzielić dzieci na dwie grupy, z których jedna będzie grać, a druga tańczyć. (Grzebień można wykorzystać w późniejszych zabawach swobodnych lub w działalności plastycznej tj: prace w plastelinie, malowaniu farbami).
- Zabawa dydaktyczna - "Co pływa, a co tonie?" - zabawa pozwala bogacić doświadczenia własne dzieci, poznać właściwości przedmiotów, aktywizuje dzieci i uwalnia od lęków i napięć.
Dzieci wykonują na zajęciach plastycznych papierowe łódeczki. Nauczyciel przygotowuje duże miski z wodą oraz różne przedmioty do badania czy będą pływać czy tonąć (może to być kamyk, patyczek, klocek, gąbka, łyżeczka metalowa itp.). Dzieci zgromadzone przy miskach z wodą puszczają łódeczki próbując je wprawić w ruch poprzez dmuchanie lub uderzając o powierzchnię wody. Następnie nauczyciel zdaje dzieciom pytanie: Czy wszystkie przedmioty mogą pływać po wodzie? Po wypowiedziach dzieci sprawdzają słuszność swych twierdzeń wrzucając do miski z wodą kolejne przedmioty.
- Zabawa konstrukcyjna - "Wspólne budowanie" - uczy współdziałania w zespole, rozwija wyobraźnie.
Każde dziecko dostaje taką samą ilość klocków o różnych kształtach. Dzieci siadają w kręgu, a na środku koła będzie tworzone wspólne dzieło. Dzieci układają kolejno po jednym klocku. Każde dziecko może dopiero wówczas położyć swój klocek, jeżeli jego poprzednik już to zrobił.
- Zabawa konstrukcyjna - "Tor przeszkód" - zabawa rozwija wyobraźnie, uczy współdziałania w zespole, rozwija sprawność fizyczną dzieci.
Zadaniem dzieci jest na boisku szkolnym zbudować tor przeszkód z wykorzystaniem przyborów sportowych oraz naturalnych materiałów typu: kamyki, patyczki, szyszki, piasek itp. Następnie każde dziecko ma wykonać dowolne ćwiczenia pokonując zbudowany tor przeszkód.
- Zabawa tematyczna - kierowana. "U lekarza" - uczy pełnienia określonych ról społeczny, współdziałania w zespole, rozwija inwencję twórczą dzieci.
Nauczyciel prosi dzieci, aby przygotowały rekwizyty do zabawy "U lekarza". Wspólne ustalenie ról: chore dziecko, rodzice, rodzeństwo, pielęgniarka, lekarz, farmaceuta. Odgrywanie ról zgodnie z inwencją dzieci.
- Zabawa dydaktyczno - tematyczna "Robimy zakupy" - zabawa rozwija wyobraźnie dziecka, uczy praktycznego zachowania w sklepie oraz pełnienia ról, daje swobodę działania i dostarcza wielu radosnych przeżyć.
Dzieci przynoszą opakowania po produktach spożywczych, kosmetykach oraz reklamówki. Urządzają stoiska sklepowe. Następuje podział ról na: dostawców towaru, ekspedientki, kasjerki oraz klientów (mogą to być rodziny - typu mama z dzieckiem). Ekspedientki układają i podają towar oraz przyklejają ceny. Kasjerki przyjmują i wydają pieniądze. Klienci chodzą i oglądają towar, wkładają do koszyka, płacą w kasie za zakupy. Po pewnym czasie następuje zmiana ról. |